Rejs jachtu "ŚMIAŁY" przeszedł do historii polskiego żeglarstwa, gdyż było to pierwsze opłynięcie Ameryki Południowej przez Polaków pod żaglami.

Dla uhonorowania tego wyczynu, w Alei Żeglarzy w Szczecinie w dniu 26.08.2017 r. odsłonięto tablicę upamiętniającą jacht "Śmiały" dowodzony przez kapitana Bolesława Kowalskiego. Uroczystość prowadził kapitan Mesy Szczecińskiej Boghan Ronin-Walknowski (# 58), który zwrócił uwagę na fakt, że w trakcie tej wyprawy narodziło się Polskie Bractwo Wybrzeża, które zostało przyjęte do Bractwa Wybrzeża (Hermandad de la Costa) w Chile.

Prezes ZOZŻ dr Zbigniew Zalewski w swoim wystąpieniu podkreślił, że Bractwo Wybrzeża to stowarzyszenie wolnych ludzi i Bractw korsarskich, które opierając się na rzeczywistych, humanistycznych fundamentach cywilizacji, wypracowało własny zbiór uwspółcześnionych przykazań znany jako OKTALOG.
Wręczył również Kapitanowi Mesy Szczecińskiej "Leksykon Żeglarstwa Polskiego na Pomorzu Zachodnim" oraz grawerton z okazji jubileuszu Mesy Szczecińskiej Bractwa Wybrzeża i dla upamiętnienia rejsu jachtu "Śmiały" w podziękowaniu za krzewienie idei solidarności ludzi morza oraz wartości żeglarskich.

Tablicę odsłonił Bohdan Ronin-Walknowski wraz z uczestnikiem wyprawy dr Tomaszem Romerem (# 7) - I oficerem i lekarzem w czasie rejsu s/y "Śmiały".

Wyprawa doszła do skutku dzięki pomocy Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki, Wojewódzkiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku w Szczecinie, Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie, Polskiej Akademii Nauk i innych instytucji i zakładów produkcyjnych. Inicjatorami rejsu byli Jerzy Knabe i Bronisław Siadek. W krótkim czasie udało im się uzyskać poparcie Polskiego Towarzystwa Geograficznego, które zostało organizatorem wyprawy. Miała ona charakter żeglarsko-naukowy, a patronowało jej czasopismo „Poznaj Świat”. Cel wyprawy – opłynięcie Ameryki Południowej i badania naukowe z zakresu hydrologii, meteorologii, geologii. Prowadził je prof. dr Tadeusz Wilgata z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Rejs rozpoczął się 29 lipca 1965 roku i trwał dwa lata. Jacht wypłynął ze Szczecina, odchodząc od Wałów Chrobrego, żegnany przez tłumy mieszkańców miasta, przedstawicieli prasy i działaczy żeglarskich. Kapitanem wyprawy został Bolesław Kowalski, a członkami załogi byli: Tomasz Romer (I ofic. i lekarz wyprawy), Jerzy Knabe (II ofic. i główny mechanik), Tadeusz Wilgat (kierownik naukowy), Krzysztof Wojciechowski (UMCS, zastępca kierownika naukowego), Bronisław Siadek, Krzysztof Baranowski (kuk i intendent wyprawy), Mieczysław Kluge (Polskie Towarzystwo Geograficzne), Ludomir Mączka, który popłynął od Buenos Aires do Szczecina (jako II ofic. i bosman).

Jacht „Śmiały” to jednostka o długości 18 metrów, wykonana ze stali, zbudowana w Gdańsku jako jedna ze 140-stek. Wyprawa trwała 15 miesięcy. W Chile 3 członków załogi zostało zaproszonych do chilijskiego Bractwa Wybrzeża. Stało się to między innymi w porcie Valparaiso, gdzie dnia 19 maja 1966 na pokładzie „Śmiałego” zaprzysiężono na braci trzech członków załogi. Niedługo potem wystawiono im Certyfikat powstania Polskiego Bractwa Wybrzeża, datowany 1-go czerwca 1966 roku. Dzięki temu idea Bractwa przekroczyła żelazną kurtynę i została zaszczepiona do Europy Wschodniej. Na pokładzie jachtu na Atlantyku dnia 3 września 1966 roku kapitan jachtu Bolesław K. Kowalski (# 1) przyznał 3 kolejne numery dla pozostałych członków załogi. Zarządził także demokratyczne wybory i przez następnych siedem lat Kapitanem Polskiego La Hermandad de la Costa był Jerzy A. Knabe (# 2).

Wyprawa trwała 459 dni, w tym 207 dni na wodach morskich, prowadziła przez 3 morza i 2 oceany oraz lodowce i tropiki, dwukrotnie przepłynięto Atlantyk, pokonano trudne akweny Cieśniny Magellana i Kanałów Patagońskich. 30 października 1966 roku, s/y „Śmiały” powrócił do portu Szczecin z żeglarzami i naukowcami Polskiego Towarzystwa Geograficznego na pokładzie, gdzie zorganizowano im ponowne uroczyste powitanie. Trasa rejsu: Szczecin, Christiansø, Cowes, Southampton, Hamble, Yarmouth, Santa Cruz de Tenerife (Wyspy Kanaryjskie), Mindelo (Wyspy Zielonego Przylądka), Rio de Janeiro, Santos, Montevideo, Buenos Aires, Deseado, Punta Arenas, Puerto Aisen, Puerto Montt, Valparaiso, Antofagasta, Callao, Balboa, Kanał Panamski, Cristobal, Freeport, Ostenda, Brunsbüttelkoog, Kanał Kiloński, Kilonia, Christiansø, Szczecin; Zawinięto do 31 portów w 14 krajach, pokonano 22.841 Mm.

kpt. Janusz Charkiewicz